Ogrzewanie domów, nowe zakazy. Czym najtaniej ogrzewać dom teraz i w przyszłości

Czeka nas prawdziwa fala różnych zakazów dotyczących ogrzewania. Od 2027r na terenie całuj Unii Europejskiej będzie zakaz instalowania kotłów gazowych w nowych budynkach, a od 2030 także w modernizowanych kotłowniach. Od 2030r zakaz ogrzewania węglem w miastach, a od 2040 także na wsiach.

Jednak wiele z tych zakazów zacznie obowiązywać w różnych rejonach Polski jeszcze wcześniej, zgodnie z lokalnymi uchwałami antysmogowymi. Na domiar złego posiadacze wszelkich kotłów będą płacić opłatę od emisji CO2. Od 2027 roku system ETS zostanie rozszerzony na ogrzewanie mieszkań i transport, zarówno dla obywateli, jak i przedsiębiorstw. Nie wszyscy też wiedzą że ochrona taryfowa odbiorców domowych gazu potrwa do końca 2027 r. Później zapłacimy za gaz pełne 100% ceny rynkowej, a nie poniżej 50% jak bywa obecnie.
Czy wiec jesteśmy skazani na geotermie i pompy ciepła? Czy modernizacja kotłowni musi być droga i czy ogrzewanie domu bez ognia może być opłacalne? Porównam różne sposoby ogrzewania, z uwzględnieniem przyszłych obostrzeń prawnych jak i trendów cenowych na rynku. Na koniec jeszcze porównamy koszty ogrzewania domu o powierzchni 150m2 ze średnim ociepleniem. Jeżeli czeka cię wymiana ogrzewania, to koniecznie oglądaj do końca, aby nie dokonać złego, kosztownego wyboru.

Pandemia Covid a później wybuch wojny na Ukrainie doprowadziły do zawirowań na światowych rynkach surowców energetycznych. Do tego pojawiło się widmo braku opału, paliwa lub nawet prądu. Niegdyś opłacalne metody ogrzewania domów stały się bardzo drogie. Dlatego problem ciepła dla domów musimy przeanalizować już w nowej rzeczywistości która nadal szybko będzie się zmieniać.

Czeka cię wymiana kotła, to musisz to wiedzieć.
Wszystkie województwa wprowadziły Uchwały antysmogowe w których określono daty do których można używać poszczególnych paliw i kotłów.

Dla przykłady przytoczę fragment uchwały antysmogowej z 7 kwietnia 2017 roku dla województwa Śląskiego.

Obowiązuje już zakaz używania mułów i flotów oraz
węgla brunatnego i mieszanek z jego udziałem.

Kotły na paliwa stałe:

– Od 1 stycznia 2022 można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 10 lat (do tej pory należy wymienić starsze i nieposiadające tabliczki znamionowej);
– Od 1 stycznia 2024 można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 5 lat (do tej pory należy wymienić starsze);
– Od 1 stycznia 2026 można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu (do tej pory należy wymienić wszystkie kotły pozaklasowe);
– Od 1 stycznia 2028 można eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu (do tej pory należy wymienić kotły 3 i 4 klasy).

Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń (piece, kominki):

– Od 1 stycznia 2023 można eksploatować tylko kominki ekoprojektu lub o sprawności większej od 80%

Niestety wkrótce i te obostrzenia mogą zostać zaostrzone. Marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski mówił że samorząd woj. śląskiego powinien określić datę odejścia od węgla jako źródła ogrzewania w domach jednorodzinnych. Jego zdaniem powinien to być 2028 r. lub 2029 r W Małopolsce chcą to uczynić jeszcze wcześniej.

Jednak to nie wszystko.
W ramach aktualizacji Krajowego Programu Ochrony Powietrza mają być wprowadzone w całym kraju wymogi dotyczące używanej jako opał biomasy: drewna czy pelletu drzewnego.

Unia Europejska w ramach pakietu Fit For 55 przegłosowała właśnie opłaty za emisje CO2. Od 2027 roku system ETS zostanie rozszerzony na ogrzewanie mieszkań i transport, zarówno dla obywateli, jak i przedsiębiorstw.
Mędrcy z UE ustalili że od 2027r na terenie całuj Unii Europejskiej będzie zakaz instalowania kotłów gazowych w nowych budynkach, a od 2030 także w modernizowanych kotłowniach. Od 2030r będzie bezwzględny zakaz ogrzewania węglem w miastach, a od 2040 także na wsiach.

Niemiła niespodzianka czeka obecnych posiadaczy kotłów gazowych, które jeszcze niedawno były tak bardzo promowane. Gaz jest obecnie najbardziej dotowanym paliwem w Polsce. Jednak przepisy Unijne zabraniają uprzywilejowania/dotowania tylko wybranych grup.
Większość posiadaczy kotłów gazowych nie ma pojęcia że ochrona taryfowa odbiorców domowych gazu potrwa do końca 2027 r. Później zapłacimy za gaz pełne 100% ceny rynkowej, w 2022r odbiorcy prywatni płacili od niespełna 20 do około 50% ceny rynkowej.

Należy też pamiętać jak duże wahania cen różnych opałów obserwowaliśmy w ostatnim czasie.

Porównajmy teraz różne systemy ogrzewania domów.

Ogrzewanie drewnem
Obecnie jednym z tańszych sposobów ogrzewania domów jest ogrzewanie drewnem. Kominek lub kocioł na drewno jest stosunkowo tani więc początkowe koszty inwestycji nie są wysokie. Drewno jest w Polsce łatwo dostępne i awaryjnie można go pozyskać za pomocą prostych narzędzi. Warto też pamiętać że w niektórych większych miastach ogrzewanie drewnem jest lub może wkrótce zostać zabronione. Należy pamiętać że do sezonu będziemy musieli się przygotować. Drewno należy pociąć na odpowiednie kawałki, (lub kupić drożej, odpowiedniej długości klocki), drewno należy wysuszyć, zapewnić odpowiedniej wielkości skład opału oraz przenieść go tam. Jednak najgorsze jest to, że drewno szybko się spala i wymaga częstego uzupełniania paliwa w kominku. Jeżeli mamy kominek w salonie to niestety pojawiają się dodatkowe problemy z zachowaniem czystości. Jakby nie patrzeć to jednak kotłownia w salonie, kurz, wybieranie popiołu, sadze itp. Jeżeli posiadasz duży dom, to problem się tylko nasila i wymaga niemal palacza na etacie. Lepiej to wygląda z kotłami zgazowującymi połączonymi z buforem ciepła. To rozwiązanie uwolni nas od częstej obsługi kotła. Średnia żywotność kotła to 15-20 lat

Ogrzewanie na pellet
Ogrzewanie na pellet kilka lat temu zaczęło wypierać kotły węglowe. Koszty inwestycji są na podobnym poziomie jak dla kotłów węglowych, koszty ogrzewania są obecnie na wyższym poziomie niż dla kotłów na węgiel. Wadą ogrzewania pelletem jest konieczność posiadania dużego składu na opał, konieczność obsługi kotła zazwyczaj dużo rzadziej niż w kotłach węglowych, uzupełnianie opału w dozowniku, wybieranie popiołów oracz czyszczenie kotła.
Warto też pamiętać ze pellet jest paliwem OZE i zyskał dużą popularność w drugiej dekadzie 21 wieku. Niestety pellet sprzedawany w Polsce bywa często z dodatkami niebezpiecznych odpadów w tym plastiku. Już wkrótce planowane jest wprowadzenie rygorystycznych norm dotyczących jakości pelletu. Wolne zapasy trocin i wierzby energetycznej w Polsce już zostały zagospodarowane, zaś import z Ukrainy drastycznie się zmniejszył. To wszystko spowoduje że ceny pelletu będą się utrzymywały na wysokim poziomie. Kotły na pellet nadają się do domów słabo ocieplonych i z ogrzewaniem wysokotemperaturowym np. z grzejnikami.
Średnia żywotność kotła to 15-20 lat

Ogrzewanie węglowe.
Ogrzewanie węglowe cechuje się podobnymi kosztami na etapie inwestycji co kotły na pellet. Wadą ogrzewania węglem/ekogroszkiem jest konieczność posiadania składu na opał, konieczność obsługi kotła czasem nawet kilka razy w tygodniu, uzupełnianie opału w dozowniku, wybieranie popiołów oracz czyszczenie kotła. Węgiel jest paliwem brudnym, dużo bardziej niż pellet.

Poza tym trzeba się liczyć z ewentualnością w postaci wprowadzenia zakazu ogrzewania węglem w gminie, w której mieszkamy. Choć obecnie niewiele samorządów wprowadziło tego typu obostrzenia, perspektywa jest całkiem realna, zwłaszcza biorąc pod uwagę trendy w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Jeżeli gmina czy miasto nie wprowadzi zakazu, to został już określony ostateczny termin do którego będziemy mogli używać kotła na węgiel. Po tym czasie będziemy musieli zmienić źródło ciepła. Niemal wszystkich dotyczą ustawy antysmogowe, które określają do kiedy można używać kotła danej klasy.
Średnia żywotność kotła to 10 lat

Jeżeli stoisz przed wymianą swojego kotła i myślisz o kolejnym kotle z podajnikiem już 5 generacji, to musisz wiedzieć że nowoczesne kotły wymagają ocieplonych kominów. W przeciwnym przypadku po dwóch, trzech latach na kominie pojawi się grzyb i brzydki zapach. Jest to spowodowane niską temperaturą spalin. Na pewnej wysokości komina temperatura spalin spada poniżej punkty skraplania rosy i to w tym miejscu pojawi się śmierdzący problem. Odpowiedni wkład kominowy niestety nie jest tani!

Pompa ciepła
Pompa ciepła jest pierwszym w zestawieniu bezobsługowym rodzajem ogrzewania.
Najszybciej zyskującym popularność źródłem ciepła w Polsce są pompy ciepła. Wzrost sprzedaży przekracza 100% rok do roku. Jednym z głównych powodów boomu na pompy ciepła była popularyzacja fotowoltaiki, która to może dostarczać niemal darmową energię do pomp ciepła co pozwala uwolnić się od kosztów ogrzewania i prądu.
Każdy inny rodzaj ogrzewania poza Elektrycznym z Fotowoltaiką ,wymaga cyklicznego zakupu opału który z roku na rok drożeje. Innym powodem są sowite dotacje i to nawet dla nowych domów z programu Moje ciepło sięgających aż 21000zł, a dla domów w których wymienia się ogrzewanie z programu Czyste powietrze można uzyskać aż 40500zł. Więcej o różnych dotacjach do pomp ciepła w filmie Przegląd dotacji pomp ciepła.

Posiadając kocioł na pellet, węgiel czy gaz dla własnego bezpieczeństwa musimy robić kosztowne przeglądy kotłów jak i kominów. Przy pompie ciepłą nie grozi nam zatrucie tlenkami węgla, ani wybuch.

Pompy ciepła cechują się wysokimi kosztami na etapie inwestycji, w przypadku pomp gruntowych koszty są bardzo wysokie.

Pompy ciepłą są bezobsługowym ogrzewaniem, jedynie co musimy zrobić to ustawić pożądaną temperaturę w domu.
Pompy ciepła uchodzą za najtrwalsze urządzenia grzewcze, dobrze dobrana pomp będzie pracowała 20-30 lat.

Koszt ogrzewania pompą ciepła przy ogrzewaniu niskotemperaturowym (podłogowe, ścienne) jest obecnie niższy niż drewnem, pelletem, węglem czy gazem. Jeżeli mamy kaloryfery starego typu to koszt będzie podobny lub wyższy niż dla węgla i pelletu.

Ogrzewanie gazem
Koszty inwestycji mogą być dosyć zróżnicowane, zależy czy gaz mamy z sieci czy z butli i jakiej klasy kocioł kupimy. Bywa że koszt nowoczesnego kotła jest zbliżony do pompy ciepła.
Ogrzewanie gazem jest wygodnym rozwiązaniem, niemal bezobsługowym i obecnie często wybieranym przez Polaków modernizujących swoje stare ogrzewanie wysokotemperaturowe. Niestety, nie wszystkie gminy są w pełni zgazyfikowane, a koszt pociągnięcia gazociągu do działki jest bardzo wysoki. Gaz z butli (propan) jest droższy i wymaga okresowych dostaw. Sam zbiornik na gaz też sporo kosztuje, może być dostarczony za darmo przez dostawce gazu, ale cena dzierżawy będzie wtedy wliczona w koszt gazu.
Z cenami gazu różnie bywa. Raz jest tani, później drożeje. Obecnie, dzięki ciepłej zimie szybko tanieje. Jednak należy pamiętać ze już wkrótce skończy się ochrona URE i w skrajnym przypadku cena gazy wzroście 3 krotnie.
Żywotność kotłów gazowych to 10-15 lat

Ogrzewanie energią elektryczną
Tu mamy kilka wersji do wyboru, poza pompami ciepła gdzie COP dla gruntowych wynosi 4, a dla powietrznych około 3.5, część inwestorów decyduje się na grzanie matami/foliami grzewczymi, promiennikami podczerwieni, kotłami indukcyjnymi czy zwykłą grzałką wbudowaną w bufor ciepła gdzie COP wynosi 1, co oznacza że pompy ciepła zużyją 3 lub 4 razy mniej prądu. Inwestycja jest stosunkowo niewielka , zwłaszcza jak się zdecydujemy na folie, maty grzewcze i promienniki podczerwieni. Jednak w tym przypadku skazani jesteśmy na grzanie prądem w przyszłości. Decydujący się na grzałki i bufor lub piec indukcyjny współpracujący z wodnym ogrzewaniem podłogowym zawsze będziemy mogli łatwo zmienić źródło ciepła.

Jeżeli chodzi o ogrzewanie elektryczne to uważam że jest to opłacalne tylko w małych domkach, np. letniskowych, które są użytkowane czasowo. Nadaje się też do domów pasywnych i bardzo dobrze ocieplonych. W każdym innym przypadku jest to rozwiązanie nieekonomiczne, którego największą zaletą jest niski początkowy koszt inwestycji i bezobsługowość.
W długim terminie koszty ogrzewania są stosunkowo wysokie. Jest to obecnie najdroższy sposób ogrzewania domów.
Mała opłacalność dla dużych budynków – ogrzewanie prądem dużych budynków jest kompletnie nieopłacalne.
Kotły elektryczne mają żywotność 30-50 lat, zaś filie grzewcze są jeszcze żywotniejsze.

Rachunki zmniejszy nieco stosowanie taryf dwustrefowych (G12, G12W, G12WS, G13) . Jednak jeżeli mamy duża rodzinę która korzysta z prądu w dzień, (komputery, telewizory, zmywarki, pralki, suszarki, kuchenki mikrofalowe i płyty indukcyjne) To wtedy płacimy z prąd znacznie więcej niż w taryfie G11.

Warto też wiedzieć że różnica w cenach pomiędzy taryfą dzienną, a nocna w przyszłości się zniweluje. Za kilka lat wraz z rozwojem fotowoltaiki która daje prąd w szczycie cenowym oraz w erze aut elektrycznych i magazynów energii które będą ładowane zazwyczaj w nocy różnica w cenie będzie znikoma!

Oczywiście można przyjąć że zamontujemy instalację fotowoltaiczną. Jednak po 15 latach każdy wejdzie w kwotowy system rozliczeń, Netbiling. A montujący obecnie instalacje fotowoltaiczne od razu są w nowym systemie gdzie energie będziemy sprzedawali i kupowali po cenach rynkowych.

Więcej o tym mówię w filmie ” Fotowoltaika, nowe zasady od 1 Kwietnia 2022r. Co zrobić aby się opłacało” : https://www.youtube.com/watch?v=U-3015blp-4

Kotły olejowe
Kotły olejowe kondensacyjne są urządzeniami w obsłudze podobnymi do kotłów gazowych. Koszt inwestycji też jest podobny do instalacji kotła gazowego z butlą. Tu też musimy posiadać zbiornik na olej opałowy. Koszty ogrzewania nie należą do niskich, zazwyczaj są jeszcze większe niż w przypadku gazu.
żywotność to ok. 15 lat

Obserwując ceny energii i opału w Polsce można zauważyć że w 2022r gwałtownie podrożał gaz, węgiel, pellet i olej opałowy. Najmniej zdrożał prąd. Musimy być świadomi że większość paliw Polska importuje i są one narażone na duże wahania cen. Prąd produkujemy w 70% z Polskiego węgla, rośnie też produkcja prądu z wiatru i słońca którego nam nie brakuje. Energia z wiatru jest obecnie 3 krotnie tańsza od tej z węgla.

Ceny sprzed wojny w porównaniu do sierpnia 2022r.
Węgiel orzech 881 zł / tonę, w sierpniu 2022 – 2900 zł – to wzrost o 229%.
Cena pelletu wzrosła z 918 zł do 2445 zł, czyli o 166%.
Drewo opałowe podrożało z 213 zł do 390 zł, czyli o 83%.

Według danych z PORT PC, w pierwszym kwartale 2023 r. realny roczny koszt ogrzania domu o powierzchni 100 metrów kwadratowych (4 osoby standard docieplenia WT 2008) wyniósł:

węglem – 8540 zł bez dopłat, zaś 5540 zł z rządową dopłatą;
drewnem – 9430 zł bez bez dopłat, zaś 8430 z rządową dopłatą;
pelletem – 9120 zł bez dopłat, zaś 6110 zł z rządową dopłatą;
gazem ziemnym – kocioł gazowy (grzejniki) – 5700 zł bez dopłat, 5700 zł z rządową dopłatą;
pompą ciepła (grzejniki) – 6710 zł bez dopłat, 5210 zł z rządową dopłatą.

Poniżej porównanie kosztu ogrzewania domu 150m2 z 4 osobową rodziną.
W obliczeniach PORT PC wziął pod uwagę nowe taryfy za energię elektryczną, posługując się przykładem taryfy G12w Tauron SA, oraz nową taryfę gazową na rok 2023, zatwierdzone przez prezesa URE. Średni koszt węgla (granulat węglowy) przyjęto na poziomie 2600 zł za tonę, a pelletu drzewnego – 2300 zł/tonę. W obliczeniach przyjęto również jednorazowe dopłaty do energii i paliw.

1. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku o powierzchni ogrzewanej 150 m2 w standardzie WT 2017 i EU=480 kWh/m2 na rok oraz przygotowania c.w.u. dla czteroosobowej rodziny – z dopłatą do paliw i energii 2022/2023

Kocioł elektryczny grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 96 proc., tylko taryfa nocna w G12w) – 14 700 zł
Kocioł kondensacyjny olej, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 90 proc.) – 10 510 zł
Kocioł gazowy kondensacyjny propan, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 91 proc.) – 8060 zł
Kocioł gazowy kondensacyjny GZ, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 91 proc.) – 5700 zł
Kocioł węglowy, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 84 proc.) – 4470 zł
Kocioł węglowy, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 64 proc.) – 6750 zł
Kocioł na kawałki drewna, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 84 proc.) – 5030 zł
Kocioł na kawałki drewna, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 64 proc.) – 6880 zł
Kocioł na pelet drzewny, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 84 proc.) – 5850 zł
Pompa ciepła solanka-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=4,49, taryfa G12w) – 2790 zł
Pompa ciepła solanka-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=3,53, taryfa G12w) – 3950 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=3,8, taryfa G12w) – 3570 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=2,97, taryfa G12w) – 4980 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=2,97, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 5 kWp – 3336 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=3,8, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 5 kWp – 2005 zł
Pompa ciepła solanka-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=3,53, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 5 kWp – 2369 zł
Pompa ciepła solanka-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=4,49, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 5 kWp – 1273 zł.

2. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku o powierzchni ogrzewanej 150 m2 w standardzie WT 2017 i EU=40 kWh/m2 na rok oraz przygotowania c.w.u. dla czteroosobowej rodziny – z dopłatą do paliw i energii 2022/2023

Kocioł elektryczny grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 95 proc., tylko taryfa nocna w G12w) – 7970 zł
Kocioł kondensacyjny olej, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 89 proc.) – 5350 zł
Kocioł gazowy kondensacyjny propan, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 90 proc.) – 4540 zł
Kocioł gazowy kondensacyjny GZ, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 90 proc.) – 3360 zł
Kocioł węglowy, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 83 proc.) – 1380 zł
Kocioł węglowy, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 64 proc.) – 2720 zł
Kocioł na kawałki drewna, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 83 proc.) – 2540 zł
Kocioł na kawałki drewna, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 64 proc.) – 3620 zł
Kocioł na pelet drzewny, grzejniki, 55 st. C (sprawność średnia 83 proc.) – 2190 zł
Pompa ciepła solanka-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=4,12, taryfa G12w) – 1240 zł
Pompa ciepła solanka-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=3,39, taryfa G12w) – 1830 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=3,52, taryfa G12w) – 1710 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=2,87, taryfa G12w) – 2440 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=2,87, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 3 kWp – 2039 zł
Pompa ciepła powietrze-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=3,52, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 3 kWp – 1356 zł
Pompa ciepła solanka-woda, grzejniki, 55 st. C (SCOP=3,39, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 3 kWp – 1472 zł
Pompa ciepła solanka-woda, ogrzewanie podłogowe, 35 st. C (SCOP=4,12, taryfa G12w) z instalacją PV o mocy 3 kWp – 918 zł.

Jak widać pompa ciepła okazała się najtańszym sposobem ogrzewania nawet przy instalacji z kaloryferami. Dodatkowo ceny prądu są dosyć stabilne i raczej nie grożą nam przerwy w dostawach prądu. Chyba najważniejszym czynnikiem decydującym o wyborze pompy ciepła jest możliwość własnej produkcji prądu za pomocą instalacji fotowoltaicznej. Jest to jedyny system ogrzewania który nie wymaga zakupu paliwa. Jednorazowa inwestycja w pompę ciepła i fotowoltaikę może ograniczyć nasze rachunki za prąd i ciepło jedynie do opłat stałych i to na długie lata. ponadto nie musimy się martwić wszelkimi zakazami, nie dotknie nas opłata od emisji CO2, a o dużej wygodzie i niemal bezobsługowości nie wspomnę. W zeszłym roku w Polsce zamontowano ponad 200 tys. pomp ciepła, w tym roku może to być już około 300 tysięcy sprzedanych urządzeń. W moich innych filmach porównuje koszty ogrzewania pompą ciepła do kotła węglowego na moim przykładzie, w tym samum domu i tej samej ilości mieszkańców.